Karate

Geneza samoobrony sięga kilku tysięcy lat. Przekazy historyczne wskazują, że różnorodne formy walki wręcz stosowano w starożytnym Egipcie, Grecji, Indiach, Tybecie, Chinach, Japonii i innych krajach Azji. Odnalezione w skalnych grobowcach nad wschodnim brzegiem Nilu staroegipskie malowidła ścienne z XXI w. p.n.e. świadczą o znajomości pewnych chwytów i technik walki, podobnych do stosowanych obecnie. Nie ma jednak przekonujących dowodów na to, gdzie i kiedy powstały pierwowzory poszczególnych rodzajów walki, które dały początek późniejszym stylom samoobronyi. 

Karate dosłownie oznacza „pusta ręka”, choć można przetłumaczyć je także jako „chińska ręka”. Jednak na początku XX wieku pod wpływem nacjonalistycznych idei, przyjęto w Japonii tę pierwszą interpretację. Karate jest sztuką walki stworzoną przez mieszkańców Okinawy, jako metoda samoobrony bez użycia bronii. Dawniej dla tej sztuki używano różnych nazw te, tode lub Okinawa-te. Nazwa karate została zatwierdzona dopiero w 1936 roku – okinawscy mistrzowie: Yabu Kentsu, Chomo Hanashiro, Choshin Chibana – wszyscy ze stylu Shorin-Ryu oraz Chotoku Kyan ze stylu Sukunaihayashi, Chojun Miyagi z Goju-Ryu i Choki Motobu, zatwierdzają nazwę karate jako nazwę dla sztuki walki powstałej na Okinawie. Od momentu powstania sztuka ta ewoluowała zmieniając swój charakter z utylitarnego systemu walki (karate okinawskie) na system psychofizycznego doskonalenia się, gdzie na pierwszy plan wysuwa się aspekt do – „drogi”, którą kroczy się całe życie, jako symbolu niekończącego się procesu dążenia do doskonałości.

Stąd spotykamy także nazwę karate-do, zarówno tej jak i popularniejszej karate, można używać zamiennie. Obecnie istnieją trzy podstawowe kierunki w karate: karate jako walka na śmierć i życie, karate jako sport z elementami samoobrony i karate jako sposób psychofizycznego doskonalenia.

Twórcą stylu Shotokan był Gichin Funakoshi. W 1921 na stałe wyjechał z Okinawy do Japonii i tu rozwijał sztuki walki. Jako pierwszy człowiek na świecie otrzymał oficjalny stopień mistrzowski, czyli pierwszy DAN – 12 kwietnia 1924. W 1936 po wieloletniej pracy nad propagowaniem sztuki walki, Społeczny Komitet Wspierający Karate ofiarował mistrzowi budynek, w którym założył pierwsze oficjalne dojo, czyli miejsce do ćwiczeń. Ku zdziwieniu mistrza nad salą pojawiła się nazwa Shotokan (świątynia sosnowej fali), gdyż samego Funakoshiego nazywano Shoto, zaś Kan znaczy budynek. W ten sposób przyjęła się nazwa stylu i zarazem Szkoły Karate-do Shotokan, chociaż sam mistrz nie był z tego faktu zachwycony, gdyż twierdził, że karate jest jedno, a dzielenie je na poszczególne style jest zwykłym wypaczeniem. Mistrz Funakoshi nieustannie powtarzał, iż podstawowym celem treningu karate jest podsycanie w sobie ducha pokory, najważniejszej ze wszystkich postaw człowieka. “Nie wystarczy walczyć jak lew, lecz należy zawsze i bez wyjątku opowiadać się po stronie sprawiedliwości”. Funakoshi zawsze twierdził, iż “karate to przede wszystkim unikanie przemocy”. “Trenujcie po to, żebyście byli słabi”, “zwycięstwo w pojedynku o nieistotne sprawy jest głupotą!”, “uderzyć człowieka za to, że jest głupcem, oto dopiero głupota!”. Był niezwyciężonym mistrzem, propagował aktywnie karate do końca swych dni, będąc niesłychanie sprawnym fizycznie. Sprawy moralne zawsze stały u niego przed nauką techniki. I taką postawę zaszczepiał swoim uczniom mistrz Funakoshi, który zmarł 14 listopada 1957. 

Karate ni sente nashi (“Karate nie jest sztuką agresji”) – taki napis widnieje na obelisku w świątyni Enkaku-ji poświęconej pamięci twórcy współczesnego karate.

Karate dotarło do Polski w chwili, gdy w Europie zaczęła zanikać pierwsza fascynacja wschodnimi sztukami walki, czyli na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Przez kilka lat trenowano w nielicznych grupach, a brak instruktorów z chociaż podstawowymi umiejętnościami spowodował, że wiedzę na temat tej sztuki walki czerpano z obcych gazet lub drogich książek wydawanych za Zachodzie. Dopiero w latach siedemdziesiątych nastąpiły wyraźne zmiany. W ramach innych organizacji takich jak AZS, TKKF itp., zaczęły powstawać sekcje. Od 1972 roku w Warszawie przy AZS Szkoły Głównej Planowania i Statystyki istnieje samodzielna sekcja Shotokan. W tym samym czasie w Szczecinie Kazimierz Krukowski – instruktor judo – zaczyna treningi oparte na stylu shotokan. Jednakże w historii szczecińskiego i polskiego stylu walki szczególne miejsce zajmuje założyciel sekcji AZS-WSM w Szczecinie – Wacław Antoniakvii. Jest to inicjator wielu turniejów, obozów szkoleniowych i wychowawca wielu czołowych zawodników, a także Prezes Polskiego Związku Karate. Od 1972 do 1974 roku w Łodzi W. Kwieciński pod okiem Ch. Shimody trenuje z kilkunastoosobową grupą kolegów styl Shotokan, co powoduje założenie kolejnej sekcji w kraju. W 1972 roku w Krakowie Andrzej Drewniakviii zaczyna trenować karate według szkoły kyokushinkaiix, a następnie zakłada własny klub. Późniejszy szybki rozwój karate w Polsce zawdzięczany jest kontaktom nawiązanym z kilkoma uznanymi autorytetami w Europie, a także wizytom w Polsce japońskich mistrzów, między innymi: J. Zverine’a, W. Hartingera, I. Yorge’a, U. Widrra, M. Aerdena oraz H. Ochi, K. Abe, H. Osake, M. Miurę reprezentujących styl shotokan. Od roku 1974 zaczęto rozgrywać turnieje karate – na początku ogólnopolskie, a kilka lat później międzynarodowe. Od roku 1978 odbywały się nieoficjalne stylowe Mistrzostwa Polski między innymi w Gdańsku, Łodzi i Krakowie. W maju 1975 roku powstała przy ZG TKKF Centralna Komisja Karate – pion Shotokan i Kyokushinkai, której przewodniczącym został Janusz Świerczyński. Dnia 22 stycznia 1980 roku został powołany Polski Związek Karate z siedzibą w Warszawie. Skupiał on większość zarejestrowanych klubów w kraju. Pierwszym Prezesem PZK został Janusz Świerczyński, który odegrał dużą rolę w jednoczeniu karate w Polsce.

Logo Karate Shōtōkan

© 2021 Klub Karate Antai